អ្នក សំដែងឆៃយ៉ាំ មិនចាំបាច់មានទេពកោសលប៉ិនប្រសប់ រឺចំណេះវិជ្ជាប្រាកដប្រជាទេ។ អ្នកសំដែង អោយតែមានចរិតរួសរាយជាអ្នករហ័សរហួននិយមចូលចិត្ដខាងបែបក្រមិច ក្រមើម អាចសំដែង ឆៃយ៉ាំបានយ៉ាងរហ័ស តែក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែរៀនចេះវាយចង្វាកជាការគ្រប់គ្រាន់យោងទៅតាមមជ្ឈដ្ឋាន ពលរដ្ឋ្ឋ ក្នុងសង្គមខ្មែរយើង អ្នករាំឆៃយ៉ាំ រឺអ្នកវាយឆៃយ៉ាំ (នេះជាភាសាដែលពលរដ្ឋទូទៅទំលាប់ហៅ) អ្នកវាយឆៃយ៉ាំមានសភាពផ្សេងៗគ្នា ទៅតាមក្រុម និមួយ។
គេវិនិច្ឆ័យទៅតាមសំលៀកបំពាក់ទៅតាមអាកប្បកិរិយាអន្លើនេះមានន័យថា ឆៃយ៉ាំអិតមានឯកភាពទេឯភាពខោអាវ សំភារៈ ឯកភាពសំដែង និងកាយវិការ ក្រមិចក្រមើម ឯកភាពពាក់មុខ រឺលាបមុខប្រឆាំងនឹងកាយវិការ តែទោះជាយ៉ាងណា ក៏ឆៃយ៉ាំបង្ហាញ រឺតំនាងលក្ខណៈចំបងមួយ នៃបុគ្គលិកលក្ខណៈចំបងរបស់ជាតិយើង គឺបែបបទ រឺការកំប្លុកកំប្លែងយ៉ាងក្រមាច់ជាទីបំផុត បង្កើតជាទ្រង់ទ្រាយពិសេសមួយនៃ ជាតិចេះមានសន្ដានចិត្តលំហែយ៉ាងកម្រមានណាស់។ បើសិនជាយើងឡើងតាមចរន្តនៃ កាល ឆ្ពោះទៅរកភពដើមនៃល្បែងនេះ យើងប្រាកដជាមានគំនិតតូចមួយយល់ថា ល្បែងឆៃយ៉ាំប្រាកដជាលាក់ទុកនូវអ្វីមួយល្អបំផុតនៅក្នុងល្បែងនេះផងដែរ។ ឆៃយ៉ាំហាក់ដូចកើតឡើងបកស្រាយនូវផ្នត់គំនិត រឺសោភ័ណភាពអ្វីៗមួយដែរ។
ឆ្នាំ១៩៦៣ ក្រុមរបាំបុរាណខ្មែរយើង បានធ្វើដំណើរទៅរួបរួម មហាស្រពនៅស្រុកបារាំង មុននឹងដើរទៅសំដែង នៅជាងដប់ប្រទេសទៀតនៅក្នុងពិភពលោក នៅក្នុងនោះមានឆៃ យ៉ាំមួយក្រុមចូលរួមសំដែងផងដែរ។ នៅទីក្រុងបារីសនិស្សិតបារាំង និងបរទេស សិក្សាស្រាវជ្រាវខាងល្ខោននាដកម្ម បានបន្លិចសំនួរសួរថា តើរបាំខ្មែរក្រមាច់នេះ មានប្រភពចេញពីណា ក្នុងសតវត្សណា? ឆៃយ៉ាំនេះ មិនត្រឹមតែមានបង្ហាញនូវការក្រមាច់កំប្លុកកំប្លែង ប៉ុណ្ណោះទេ តែមានន័យជាមនុស្សធម៌ខ្មែរទៀតផង។
សំនួរនេះជាអោកាសមួយល្អ ហុចអោយឃើញថាការសង្កេត នេះប្រាកដជាជំនួយអោយ យើងល្បងប្រើគំនិត សង្កេត ចាប់ អារម្មណ៍ ពិចារណា ជាពិសេសត្រង់ដែលគេបញ្ចេញយោបល់ ថា ក្បាច់នីមួយៗ អន្លើនីមួយៗ មានចង្វាក់ពិសេស ហើយមាន រចនាបថពិសេស បើយើងខំប្រឹងសង្កេតរាល់ៗលើកពីក្រុម ឆៃយ៉ាំស្រុកខ្មែរ យើងចាប់មានគំនិតប្រហាក់ប្រហែល ថា ចង្វាក់ ដំបូងជាចង្វាក់នៃសម័យខ្មែរសម័យ បុរេប្រវត្ដិ បន្ទាពីលោក យើងកើតមកម្លេះស្របនិងកាលៈទេសៈនេះ អ្នកវាយឆៃយ៉ាំ សំដែងនូវកាយវិការមួយខ្លាចខ្លាចនឹងកន្លែង ខ្លាចគ្នាអែង អាកប្បកិរិយាវាយឆៃយ៉ាំរង្វើលៗ ហើយដាច់ៗ ចង្វាក់ខ្លីវាយមក ចង្វាក់ខ្លីវាយតបវិញចង្វាក់ខ្លីវាយរួមគ្នា សំនួរចម្លើយយល់គ្នាក្នុងត្គនេះ ពីអ្នកវាយមួយទៅអ្នកវាយមួយទៀត គេសង្កេតឃើញម្នាក់ៗត្រៀមខ្លួនសម្រាប់រត់ ថយ ភ័យខ្លាច ខ្លាចខ្លួនឯង មិនទុកចិត្ដខ្លួនឯង គ្មានគំនិតយល់ពីអ្វីទាំងអស់ក្នុងលោកនេះស្ថានភាពទឹកដីពេលវេលា របស់របរជុំវិញខ្លួនទំនាក់ទំនងពីបុគ្គលមួយទៅបុគ្គលមួយទៀត កាយវិការក្នុងអន្លើនេះយើងអាចប្រៀបបានទៅនឹងយុគដើមបំផុតនៃការកើតជា មនុស្សជាតិ។វគ្គទីពីរនៃឆៃយ៉ាំ ជាវគ្គមួយដែលមនុស្សភាពខ្មែរ បញ្ចេញនិងសំដែងនូវការជឿនលឿន ការចាប់យល់ខ្លះៗ នូវអ្វីដែលយើងល្បងប្រើពាក្យថា អារ្យធម៌ជំហានដំបូងនៃមនុស្សខ្មែរ គឺជាសម័យដែលគេនាំគ្នារស់ជាក្រុមបង្កើតជាភាសាសម្រាប់កូនក្រុមនិមួយៗ បង្កើតសំភារៈគ្រោតគ្រាតសម្រាប់ឆ្លើយទៅនឹងសេចក្ដីត្រូវការរាល់ថ្ងៃ។ ជីវភាពក៏ចាប់ផ្ដើមផ្លាស់ប្ដូរ វិវឌ្ឍន៍ចេះត្រួតធម្មជាតិដើម្បីចំរាញ់ទាញយកផលពីធម្មជាតិ សម្រាប់ក្រុមរបស់គេរៀងៗខ្លួន យុគនេះសន្សឹមៗ ឆៃយ៉ាំវាយនូវចង្វាក់ធម្មតា ក្បាច់ក្រមាច់ចេញខែងរែង ចាប់មានន័យកាយវិការ ចាប់ឆ្លើយដាក់គ្នា រួមគ្នាមើលទៅឃើញលំអឃើញមានបច្ចេកទេស ស្គាល់នូវអ្វីៗដែលជាន័យនៃល្បែងសំដែងទៅដើម្បីគោលបំនងអ្វីមួយរួមគ្នា។ ក្បាច់និមួយៗមានលំនាំពិសេស វគ្គនេះថ្វីត្បិតតែមានភាពចំរើនលូតលាស់ទៅមុខយ៉ាងណាក្ដី គឺមិនបានបញ្ចេញនូវអ្វីដែលជាសោភ័ណភាពរបស់ល្បែងរបាំនៅឡើយទេ ម្នាក់ ស្ថិតនៅក្នុងការរិះរក ជាដំនាក់ការនៃការពិសោធន៍ការទើបនឹងលូតលាស់។
អីលូវយើងធ្វើដំនើរមកដល់វគ្គទី៣ ជាវគ្គបង្ហើយ វគ្គនៃក្បាច់ស្រស់ស្រាយ បង្កើតជាកាយវិការសោភ័ណពណ្ណរាយបញ្ចេញនូវអ្វីៗ ដែលគេសំរាំងទុកជាកាយវិការកម្ររកបាន ដែលគូប្រជែងឆ្នៃយកមកបង្ហាញផ្ដាច់ព្រ័ត្រ គឺជាវគ្គអារ្យធម៌ វគ្គចំរើនរុងរឿង វគ្គដែលគេសំដែងនូវកាយវិការក្រមាច់ លែងមានអ្វីមកឃាត់ឃាំងរារាំងមិនអោយវិវឌ្ឍន៍ទៅមុខបានឡើយ។ វគ្គនេះជាវគ្គល្អពណ្ណរាយ មានលំនាំជារបាំដែលមានលក្ខណៈជាសិល្បៈល្អឥតខ្ចោះ មនុស្សភាព និងអារ្យភាពដ៏ប្រពៃកំពូលសំអិតសំអាង។ ទីនេះយើងបានមកដល់ការ ផ្ដល់ន័យដ៏យុត្ដិធម៌មួយអោយរបាំឆៃយ៉ាំខ្មែរយើងលទ្ធផលនេះ កើតឡើងពីគ្រប់ដំនើរ ផ្សាយ សិល្បៈរបាំបុរាណខ្មែរយើង។
ពីទស្សនីយភាពមួយ ទៅទស្សនីយភាពមួយ ការសង្កេតក្បាច់ ន័យ និងសោភ័ណភាពឆៃ យ៉ាំលំអិតដដែលៗ លេចចេញជាពន្លឺនៃការយល់មួយញ៉ាំងអោយមានគំនិតសន្និដ្នានថា ឆៃយ៉ាំស្ថិតនៅជ្រៅ ក្នុងជំរៅមួយមិនដែលចាប់ភ្លឹកនឹកគិតដល់ឆៃយ៉ាំ មិនមែនសប្បាយ ដើម្បីសប្បាយ មិនមែនក្រមាច់ដើម្បីក្រមិចក្រមើមតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោទេ។ ឆៃយ៉ាំបង្កប់នូវ មនុស្សភាពនៅក្នុងនោះផងដែរ ហើយប្រហែលជា ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយ ការវិវឌ្ឍន៍ រឺការប្រែភាពបន្ដិចម្ដងៗ នៅតាមកាលវេលា ទៅតាមការយល់ផ្សេងៗគ្នា ការបន្ថែម បន្ថយពីអ្នកវាយឆៃយ៉ាំខ្លួនឯងនិងការខ្វះចំនារ ចារទុកជាអែកសារដូចតែរបាំបុរាណ របាំប្រជាប្រិយ៍ តន្ដ្រីដែលមិនអាចរកមនុស្សចារ រឺចងចាំទុកបាននោះផងដែរ។
អ្នក សំដែងឆៃយ៉ាំ មិនចាំបាច់មានទេពកោសលប៉ិនប្រសប់ រឺចំណេះវិជ្ជាប្រាកដប្រជាទេ។ អ្នកសំដែង អោយតែមានចរិតរួសរាយជាអ្នករហ័សរហួននិយមចូលចិត្ដខាងបែបក្រមិច ក្រមើម អាចសំដែង ឆៃយ៉ាំបានយ៉ាងរហ័ស តែក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែរៀនចេះវាយចង្វាកជាការគ្រប់គ្រាន់យោងទៅតាមមជ្ឈដ្ឋាន ពលរដ្ឋ្ឋ ក្នុងសង្គមខ្មែរយើង អ្នករាំឆៃយ៉ាំ រឺអ្នកវាយឆៃយ៉ាំ (នេះជាភាសាដែលពលរដ្ឋទូទៅទំលាប់ហៅ) អ្នកវាយឆៃយ៉ាំមានសភាពផ្សេងៗគ្នា ទៅតាមក្រុម និមួយ។
គេវិនិច្ឆ័យទៅតាមសំលៀកបំពាក់ទៅតាមអាកប្បកិរិយាអន្លើនេះមានន័យថា ឆៃយ៉ាំអិតមានឯកភាពទេឯភាពខោអាវ សំភារៈ ឯកភាពសំដែង និងកាយវិការ ក្រមិចក្រមើម ឯកភាពពាក់មុខ រឺលាបមុខប្រឆាំងនឹងកាយវិការ តែទោះជាយ៉ាងណា ក៏ឆៃយ៉ាំបង្ហាញ រឺតំនាងលក្ខណៈចំបងមួយ នៃបុគ្គលិកលក្ខណៈចំបងរបស់ជាតិយើង គឺបែបបទ រឺការកំប្លុកកំប្លែងយ៉ាងក្រមាច់ជាទីបំផុត បង្កើតជាទ្រង់ទ្រាយពិសេសមួយនៃ ជាតិចេះមានសន្ដានចិត្តលំហែយ៉ាងកម្រមានណាស់។ បើសិនជាយើងឡើងតាមចរន្តនៃ កាល ឆ្ពោះទៅរកភពដើមនៃល្បែងនេះ យើងប្រាកដជាមានគំនិតតូចមួយយល់ថា ល្បែងឆៃយ៉ាំប្រាកដជាលាក់ទុកនូវអ្វីមួយល្អបំផុតនៅក្នុងល្បែងនេះផងដែរ។ ឆៃយ៉ាំហាក់ដូចកើតឡើងបកស្រាយនូវផ្នត់គំនិត រឺសោភ័ណភាពអ្វីៗមួយដែរ។
ឆ្នាំ១៩៦៣ ក្រុមរបាំបុរាណខ្មែរយើង បានធ្វើដំណើរទៅរួបរួម មហាស្រពនៅស្រុកបារាំង មុននឹងដើរទៅសំដែង នៅជាងដប់ប្រទេសទៀតនៅក្នុងពិភពលោក នៅក្នុងនោះមានឆៃ យ៉ាំមួយក្រុមចូលរួមសំដែងផងដែរ។ នៅទីក្រុងបារីសនិស្សិតបារាំង និងបរទេស សិក្សាស្រាវជ្រាវខាងល្ខោននាដកម្ម បានបន្លិចសំនួរសួរថា តើរបាំខ្មែរក្រមាច់នេះ មានប្រភពចេញពីណា ក្នុងសតវត្សណា? ឆៃយ៉ាំនេះ មិនត្រឹមតែមានបង្ហាញនូវការក្រមាច់កំប្លុកកំប្លែង ប៉ុណ្ណោះទេ តែមានន័យជាមនុស្សធម៌ខ្មែរទៀតផង។
សំនួរនេះជាអោកាសមួយល្អ ហុចអោយឃើញថាការសង្កេត នេះប្រាកដជាជំនួយអោយ យើងល្បងប្រើគំនិត សង្កេត ចាប់ អារម្មណ៍ ពិចារណា ជាពិសេសត្រង់ដែលគេបញ្ចេញយោបល់ ថា ក្បាច់នីមួយៗ អន្លើនីមួយៗ មានចង្វាក់ពិសេស ហើយមាន រចនាបថពិសេស បើយើងខំប្រឹងសង្កេតរាល់ៗលើកពីក្រុម ឆៃយ៉ាំស្រុកខ្មែរ យើងចាប់មានគំនិតប្រហាក់ប្រហែល ថា ចង្វាក់ ដំបូងជាចង្វាក់នៃសម័យខ្មែរសម័យ បុរេប្រវត្ដិ បន្ទាពីលោក យើងកើតមកម្លេះស្របនិងកាលៈទេសៈនេះ អ្នកវាយឆៃយ៉ាំ សំដែងនូវកាយវិការមួយខ្លាចខ្លាចនឹងកន្លែង ខ្លាចគ្នាអែង អាកប្បកិរិយាវាយឆៃយ៉ាំរង្វើលៗ ហើយដាច់ៗ ចង្វាក់ខ្លីវាយមក ចង្វាក់ខ្លីវាយតបវិញចង្វាក់ខ្លីវាយរួមគ្នា សំនួរចម្លើយយល់គ្នាក្នុងត្គនេះ ពីអ្នកវាយមួយទៅអ្នកវាយមួយទៀត គេសង្កេតឃើញម្នាក់ៗត្រៀមខ្លួនសម្រាប់រត់ ថយ ភ័យខ្លាច ខ្លាចខ្លួនឯង មិនទុកចិត្ដខ្លួនឯង គ្មានគំនិតយល់ពីអ្វីទាំងអស់ក្នុងលោកនេះស្ថានភាពទឹកដីពេលវេលា របស់របរជុំវិញខ្លួនទំនាក់ទំនងពីបុគ្គលមួយទៅបុគ្គលមួយទៀត កាយវិការក្នុងអន្លើនេះយើងអាចប្រៀបបានទៅនឹងយុគដើមបំផុតនៃការកើតជា មនុស្សជាតិ។វគ្គទីពីរនៃឆៃយ៉ាំ ជាវគ្គមួយដែលមនុស្សភាពខ្មែរ បញ្ចេញនិងសំដែងនូវការជឿនលឿន ការចាប់យល់ខ្លះៗ នូវអ្វីដែលយើងល្បងប្រើពាក្យថា អារ្យធម៌ជំហានដំបូងនៃមនុស្សខ្មែរ គឺជាសម័យដែលគេនាំគ្នារស់ជាក្រុមបង្កើតជាភាសាសម្រាប់កូនក្រុមនិមួយៗ បង្កើតសំភារៈគ្រោតគ្រាតសម្រាប់ឆ្លើយទៅនឹងសេចក្ដីត្រូវការរាល់ថ្ងៃ។ ជីវភាពក៏ចាប់ផ្ដើមផ្លាស់ប្ដូរ វិវឌ្ឍន៍ចេះត្រួតធម្មជាតិដើម្បីចំរាញ់ទាញយកផលពីធម្មជាតិ សម្រាប់ក្រុមរបស់គេរៀងៗខ្លួន យុគនេះសន្សឹមៗ ឆៃយ៉ាំវាយនូវចង្វាក់ធម្មតា ក្បាច់ក្រមាច់ចេញខែងរែង ចាប់មានន័យកាយវិការ ចាប់ឆ្លើយដាក់គ្នា រួមគ្នាមើលទៅឃើញលំអឃើញមានបច្ចេកទេស ស្គាល់នូវអ្វីៗដែលជាន័យនៃល្បែងសំដែងទៅដើម្បីគោលបំនងអ្វីមួយរួមគ្នា។ ក្បាច់និមួយៗមានលំនាំពិសេស វគ្គនេះថ្វីត្បិតតែមានភាពចំរើនលូតលាស់ទៅមុខយ៉ាងណាក្ដី គឺមិនបានបញ្ចេញនូវអ្វីដែលជាសោភ័ណភាពរបស់ល្បែងរបាំនៅឡើយទេ ម្នាក់ ស្ថិតនៅក្នុងការរិះរក ជាដំនាក់ការនៃការពិសោធន៍ការទើបនឹងលូតលាស់។
អីលូវយើងធ្វើដំនើរមកដល់វគ្គទី៣ ជាវគ្គបង្ហើយ វគ្គនៃក្បាច់ស្រស់ស្រាយ បង្កើតជាកាយវិការសោភ័ណពណ្ណរាយបញ្ចេញនូវអ្វីៗ ដែលគេសំរាំងទុកជាកាយវិការកម្ររកបាន ដែលគូប្រជែងឆ្នៃយកមកបង្ហាញផ្ដាច់ព្រ័ត្រ គឺជាវគ្គអារ្យធម៌ វគ្គចំរើនរុងរឿង វគ្គដែលគេសំដែងនូវកាយវិការក្រមាច់ លែងមានអ្វីមកឃាត់ឃាំងរារាំងមិនអោយវិវឌ្ឍន៍ទៅមុខបានឡើយ។ វគ្គនេះជាវគ្គល្អពណ្ណរាយ មានលំនាំជារបាំដែលមានលក្ខណៈជាសិល្បៈល្អឥតខ្ចោះ មនុស្សភាព និងអារ្យភាពដ៏ប្រពៃកំពូលសំអិតសំអាង។ ទីនេះយើងបានមកដល់ការ ផ្ដល់ន័យដ៏យុត្ដិធម៌មួយអោយរបាំឆៃយ៉ាំខ្មែរយើងលទ្ធផលនេះ កើតឡើងពីគ្រប់ដំនើរ ផ្សាយ សិល្បៈរបាំបុរាណខ្មែរយើង។
ពីទស្សនីយភាពមួយ ទៅទស្សនីយភាពមួយ ការសង្កេតក្បាច់ ន័យ និងសោភ័ណភាពឆៃ យ៉ាំលំអិតដដែលៗ លេចចេញជាពន្លឺនៃការយល់មួយញ៉ាំងអោយមានគំនិតសន្និដ្នានថា ឆៃយ៉ាំស្ថិតនៅជ្រៅ ក្នុងជំរៅមួយមិនដែលចាប់ភ្លឹកនឹកគិតដល់ឆៃយ៉ាំ មិនមែនសប្បាយ ដើម្បីសប្បាយ មិនមែនក្រមាច់ដើម្បីក្រមិចក្រមើមតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោទេ។ ឆៃយ៉ាំបង្កប់នូវ មនុស្សភាពនៅក្នុងនោះផងដែរ ហើយប្រហែលជា ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយ ការវិវឌ្ឍន៍ រឺការប្រែភាពបន្ដិចម្ដងៗ នៅតាមកាលវេលា ទៅតាមការយល់ផ្សេងៗគ្នា ការបន្ថែម បន្ថយពីអ្នកវាយឆៃយ៉ាំខ្លួនឯងនិងការខ្វះចំនារ ចារទុកជាអែកសារដូចតែរបាំបុរាណ របាំប្រជាប្រិយ៍ តន្ដ្រីដែលមិនអាចរកមនុស្សចារ រឺចងចាំទុកបាននោះផងដែរ។
ល្បែងចាប់កូនខ្លែង
ល្បែងចាប់កូនខ្លែង ជាល្បែងមួយរបស់កុមារាកុមារីជំទង់ៗ តែងលេងក្នុងវេលាយប់ខែភ្លឺ នៅរដូវចូលឆ្នាំ រឺនៅពេលទំនេរ។ ល្បែងនេះពេលលេងគេចាត់ម្នាក់ដែលមានមាឌធំ អោយធ្វើជាមេហ្វូងហៅថាមេមាន់ ចាត់ច្រើននាក់អ្នកអោយធ្វើជាកូនមាន់ហើយគេចាត់ម្នាក់ទៀតអោយធ្វើជាខ្លែងចាំចាប់កូនមាន់។ ម្នាក់គេយកក្រមាក្រវាត់ចង្កេះអោយតឹងណែន ការពារកុំអោយរបូតសំលៀកបំពាក់។
គេនាំគ្នាបង្កាត់ភ្លើងអោយបានជាភ្នក់១តូច ដោយកំទេចអុស ហើយម្នាក់ដែលធ្វើ មេមាន់បញ្ជាអោយកូនរបស់ខ្លួនតោងចង្កេះតៗគ្នារហូតដល់អស់ ដោយឈរជាជួររួចដើរ ក្រឡឹងព័ទ្ធជុំភ្នក់ភ្លើង។ ជាមួយគ្នានេះ មេមាន់ពោលពាក្យចំអកឡកឡឺយអោយន័យទៅខ្លែងថា៖
ចាប់កូនខ្លែងប្រលែងកូនអក ជីកអន្លុងដាំត្រកួន ទៀន១គូតាំងយូបាំងព្រះ ពពេចញ៉ែកញ៉ក ទន្សាយរត់ពួន លើកដៃសំពះ កូនអញតែមួយ។
ត្រកួនឡើងលាស់ដូនៗសុំភ្លើង។
ត្រកួនឡើងលាស់ដូនៗសុំភ្លើង។
ចំនែកម្នាក់ដែលធ្វើខ្លែងឈរធ្វើព្រងើយ កាលបានលឺមាន់និងកូនមាន់ស្រែកដូច្នេះ ក៏ដើរចូលទៅរកភ្នក់ភ្លើង ហើយនិយាយសុំភ្លើងថា «ដូនៗសុំភ្លើង!» មាន់ឆ្លើយថា រលត់ ខ្លែងសុំថា : សុំមួយអង្កត់
ខ្លែងកាលបានលឺមេមាន់ថា អោយកូនណាកំបាក់កំបែកដូច្នេះ ក៏តាំងដេញចាប់បេះយកកូន ណាដែលនៅក្រោយគេអែមេមាន់ខំការពារកូនរបស់ខ្លួនកុំអោយគេបេះយកបាន អែកូន មាន់ ក៏ខំប្រឹងតោងចង្កេះគ្នាយ៉ាងជាប់ រត់ពេនចុះពេនឡើង ខ្លាចខ្លែងចាប់បេះយកខ្លួនម្នាក់ៗបាន។ ជួនខ្លែងបេះយកកូនបានម្ខង១មួយ ២ ទាល់តែអស់ ជួនក៏បេះបានតែ។ តែគេ មានលក្ខខ័ណ្ឌមួយថាបើកូនណារបូតចេញពីមេព្រោះប្រឹងគេចខ្លាំងហើយកូននោះគេក្រាបទៅនិងដីនោះមេខ្លែងមិនត្រូវចាប់គេទេ។ កាលអស់កំលាំងហត់រៀងខ្លួនហើយ ក៏ឈប់ សំរាកបន្ដិច ហើយផ្លាស់ប្ដូរគ្នាលេងតទៅទៀតគេលេងតែងរបៀបនេះរហូតដល់ពេល ឈប់។ ប៉ុន្ដែល្បែងដូចគ្នានេះ នៅស្រុកខ្លះ គេហៅតំរូវន័យតាមរបៀបលេងថា «ល្បែង ខ្លែងចាប់កូនមាន់» ក៏មាន។ ល្បែងនេះ ជាការបង្ហាត់មនុស្សអោយចេះប្រុងស្នៀតប្រុងស្មារតីអោយរហ័យរហួន ចេះការពារខ្លួននិងគ្រួសារផង។
RSS Feed
Twitter
6:23 AM
bunpheachngok
Phnom Penh Time
0 comments:
Post a Comment